Önemli Başlıklar
Sperm Dna Hasarı Neden Önemlidir?
Sağlıklı bir bebeğin dünyaya gelebilmesi için kadın yumurtası ile erkek sperminin sağlıklı genomları yani sağlıklı genetik içeriklere sahip olması gerekir. Kadın veya erkeğin üreme hücrelerinde genetik bir problemin olması ortaya çıkacak embriyonun problemli bir genetik yapıya sahip olmasına neden olur. Böyle durumlarda 2 ihtimal vardır, ya oluşan embriyo gebeliği tamamlayamadan düşükle sonuçlanır veya genetik olarak normal olmayan yavrular dünyaya gelir.
Erkeğin üreme hücresi olan spermde meydana gelecek çok büyük genetik problemler genellikle kişinin anne ve babasından aldığı normal olmayan genetik mirasa bağlıdır ve bu durumlarda spermin genetik yapısının normale getirilmesi mümkün değildir. Ancak sperm DNA hasarı böyle bir durum olmamakla birlikte tanı konulduğunda tedavi yöntemleri mevcuttur.
Sperm DNA Hasarı Nasıl Oluşur?
Testis içerisinde sperm oluşumu sırasında spermin çekirdeğinin içerisinde genetik madde, yumurtaya götürülecek şekilde hazırlanır ve paketlenir, oluşan bu yapı genetik içeriği korur. DNA da oluşacak problemler testiste veya spermin dışarıya atılmak için izleyeceği yol üzerinde meydana gelir.
Genellikle sperm DNA hasarı çevresel faktörlere bağlı olarak oluşabileceği düşünülen bir problemdir. Son zamanlarda yapılan çalışmalar sperm DNA hasarı ile erkek infertilitesi arasında bir ilişki olduğunu ortaya çıkartmıştır. Günümüzde bundan şüphelenilen durumlarda sperm DNA hasarını ortaya çıkartan testler laboratuvarlarda uygulanabilmektedir. Ancak bu testler tüm erkek infertilitesi durumlarında rutin olarak uygulanmamaktadır.
Erkek infertilitesi dünya üzerinde görülme oranı artan bir durumdur. Genel olarak tüm infertil çiftlerin en az yarısında erkeklere ait problem olduğu düşünülmektedir. İnfertil erkeğin değerlendirilmesinde bize en büyük yol gösterici test hala SPERMİYOGRAMdır. Ancak spermiyogram her zaman erkek infertilitesinde tek başına yeterli değerlendirme sağlamayabilir. Çünkü infertil erkeklerin yaklaşık %15’inde yapılan spermiyogramların normal sonuç verdiğini görmekteyiz. Bu da infertil erkeklerin değerlendirilmesinde yeni testlerin gerekliliğini ortaya çıkartmıştır.
Sperm DNA Hasarı Neden Olur?
Sperm DNA hasarı genellikle kişinin anne babadan aldığı genetik yapıya bağlı değildir. Bu da sperm oluşumu sırasında veya taşınmasında karşılaşılan problemlere bağlı olarak oluşması sonucunu doğurur. Kişinin yüksek ısıya maruz kalması veya çalışma şartları nedeniyle uzun süre ısı altında çalışması, sigara ve tütün kullanımı, yaşadığı veya çalıştığı ortamdaki kimyasal maddeler, hastalıkları nedeniyle kullanmak zorunda olduğu ilaçlar, kemoterapi ve radyoterapi gibi nedenler DNA hasarı oluşumunda önemli role sahiptir.
Son zamanlarda yapılan çalışmalar oksidatif stres dediğimiz durumu yani vücut içerisinde bu sayılan olaylara bağlı olarak biriken zararlı maddelerin bu olayı tetiklediğini göstermiştir. ROS denilen reaktif oksijen radikalleri vücutta biriken bu maddelerdir ve sperm DNA hasarı ile yakından ilişkili oldukları gösterilmiştir.
Kimlere Sperm DNA Hasarı Testi Yapılmalı?
Sperm DNA hasarı son yıllarda üzerinde ciddi araştırmalar yapılan bir konudur. Bugün için rutin olarak her infertil erkeğe yapılması önerilmemektedir. Testin belli bir sürede sonuç vermesi, maliyeti, kullanılan testler üzerinde tam olarak fikir birliğine varılmaması bunun nedenlerindendir. Ancak nasıl infertilite de, erkek faktörünü gözden kaçırmamak gerekiyorsa sperm DNA hasarını da erkek infertilitesini de unutmamak gerekir.
Tekrarlayan yardımcı üreme tekniklerinde nedeni açıklanamayan başarısızlıklar, yine yapılan yardımcı üreme teknikleri tedavilerinde embriyo gelişiminin tam olarak neden olduğu anlaşılamayan bir şekilde her seferinde problemler yaşanması, erkekte klinik olarak tespit edilen varikoselin bulunması, tekrarlayan gebelik kayıpları, açıklanamayan erkek infertilitesi ve fertilite açısından yüksek riske sahip olan erkekler sperm DNA hasarının incelenebileceği grubu oluşturur.
Bu konuda yüksek riske sahip olan erkekler; radyasyon maruziyeti olanlar, kemoterapi ve radyoterapi görenler, sigara kullananlar, cinsel yolla bulaşan hastalık geçirenler, obez erkekler, diyabet hastalığı olanlar ve çalıştığı yer veya yaşadığı bölge nedeniyle yüksek kimyasal ve biyolojik kirlenmeye maruz kalanlar sayılabilir.
Sperm DNA Hasarı Nasıl Anlaşılır?
Yukarıda sayılan risk faktörleri veya incelenme nedenlerine sahip olan erkekler öncelikle tam bir ürolojik muayene ve kontrolden geçirilmelidir sonrasında spermiyogram gibi uygun sperm toplama şartları sağlandıktan sonra bu testi yapan laboratuvarlara yönlendirilmelidir.
Günümüzde bu test bir çok laboratuvarda yapılmakla beraber laboratuvarlar arasındaki sonuç farklarını en aza indirmek ve en güvenilir sonucu elde etmek için etkinliğine ve sonuçlarına güvenilir bir testi uygulayan güvenilir bir laboratuvarda testin yapılması önerilmektedir. Test laboratuvar ortamında alınır ve laboratuvardan laboratuvara değişmekle beraber testin çalışma süreci içerisinde sonuçlandırılarak hastaya verilir. Verilen sonuç yüzdesel bir sayısal değerdir.
Sperm DNA Hasarı Ne Kadar Olmalıdır?
Sperm DNA hasarının normal değerleri üzerinde hala çok sayıda çalışma yapılmaktadır. Bu değerin değişik testler ve laboratuvarlar arasında kabul edilebilir sonuçları değişmektedir. Yapılan son çalışmalar gösteriyor ki başlangıçta kabul edilen değerlerden çok daha düşük DNA hasarları sağlanması fertiliteyi arttırmaktadır. Bu nedenle sperm DNA hasarının sonuçları hastadan hastaya farklı bir şekilde üroloji doktorları tarafından değerlendirilir. Sahip oldukları risk faktörleri yapılabilecek tedavi seçenekleri bu durumu etkiler.
Sperm DNA Hasarının Tedavisi
Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Bu konuda yapılabilecek ilk uygulama kişinin yaşam tarzını değiştirmesidir. Eğer sperm DNA hasarı açısından risk yaratabilecek faktörlere sahipse kilo, sigara kullanımı, kimyasal maddelere maruz kalmak gibi kişi mümkün olduğu kadar bu risk faktörlerinden uzaklaşmalı ve bunları ortadan kaldırmaya çalışmalıdır.
Oral Antioksidan Tedavi
Sperm DNA hasarında en çok kullanılan ilaçlar oral antioksidanlardır. Ülkemizde de çok sayıda farklı marka ve birleşim altında kullanımda bulunan bu ilaçlarla ilgili ne kadar faydası olduğu ve hangi ilacı kullanmak gerektiği konusunda tam bir fikir birliği yoktur.
Bu ilaçların temel mekanizması oksidatif stresi azaltmaları üzerine kurulmuştur. Ancak oral antioksidanlar başlığı altında çok sayıda ilaç ve karışımlar mevcuttur. Ne kadar faydası olduğuna dair tartışmalar ve bilimsel çalışmalar devam etmekle beraber bu ilaçların güvenilir olanlarının ve doktor kontrolünde belirlenen sürede kullanılmaları önemlidir.
Enfeksiyonlarının Kontrolü
DNA hasarına neden olabilecek enfeksiyonlar tespit edilmeli ve bunların tedavileri sağlanmalıdır. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar ve prostat enfeksiyonları lökospermiye ve oksidatif stresin artmasına neden olabilmektedir. Bunların uygun ajanlarla ve uygun sürelerde tedavi edilmesi DNA hasarı ve fertilite açısından olumlu sonuçlar verecektir.
Varikosel Ameliyatı
Sperm DNA hasarı açısından son zamanlarda yapılan çalışmaların önemli bir kısmı yüksek derecede ve dirençli DNA hasarlarında varikosel ameliyatının faydasını ortaya koymuştur. Varikoselin DNA hasarını arttırdığını, infertiliteye neden olduğunu ve tekrarlayan gebelik kayıplarında rolü olduğunu bilmekteyiz.
Tanı konulan uygun gruptaki hastalarda varikosel ameliyatları DNA hasarına ve gebelik oranlarını iyi yönde etkilemektedir. Bu nedenle DNA hasarı açısından incelenen hastaların ürolojik muayeneleri ve varikosel açısından değerlendirilmeleri önemlidir. Son yıllarda yapılan çalışmalar sperm DNA hasarı ve varikoseli infertilite açısından ciddi derecede ilişkilendirmektedir.
Kısa Perhiz Süreli Ejekülat Kullanımı
Normalde sperm testlerinde kullandığımız 3 gün ve üzerindeki cinsel perhiz sürelerinin kısaltıldığı dönemlerde alınan ejekülattaki DNA hasarlarının daha düşük değerlere sahip olduğu görülmektedir bu da yine üroloji doktorlarının ve kadın doğum doktorlarının birlikte karar verdiği hastalarda yardımcı üreme tekniklerinde kısa perhiz süreli ejekülat kullanımın iyi sonuçlar verebileceğini göstermiştir.
Sperm Hazırlama Yöntemleri
Sperm DNA hasarının laboratuvar ortamında uygulanabilecek sperm seçme yöntemleriyle daha iyi spermlerin seçilerek elimine edilebileceği yönünde çalışmalar mevcuttur. Bu da sperm DNA hasarı olan hastalarda tedavi yöntemi olarak yardımcı üreme tekniklerini de kullanıma sunmaktadır.
Testiküler Sperm Kullanımı
Yüksek sperm DNA hasarına sahip hastalarda yapılan çalışmalar testiküler sperm kullanımının yardımcı üreme tekniklerinde daha iyi sonuçlar verdiğini göstermektedir. Bununla beraber testiküler sperm kullanımı anestezik ve cerrahi riskler taşımaktadır. Bu nedenle rutin olarak bu yöntem önerilmemekle beraber dirençli sperm DNA hasarı durumlarında bir tedavi yöntemi olarak testiküler sperminde kullanılabileceğine dair bilimsel veriler mevcuttur.
Sperm DNA hasarı günümüz erkek infertilitesinde önemi git gide artan ve göz ardı edilmemesi gereken bir durumdur. Yukarıda sayılan risk faktörlerinde infertil çiftlerde erkeğin ürolojik değerlendirilmesi son derece önemlidir.
Sperm DNA hasarı ile ilgili aklınıza takılan soruları altta bulunan yorumlar kısmından bana iletebilirsiniz. Sperm dna hasar tedavisi için Ankara kliniğim ile irtibata geçebilirsiniz.
14 Yorum. Yeni Yorum
S.aleyküm doktor bey bendede klifender sendoromu var yaşım 37 boy 180 kilo 115 bir kere mikro tese yaptırdık02.26.2020 İstanbul’da orda dediler ki kuyruksuz spermler varmış deninildi onlarda tüp bebeke uygun değilmiş kök hücre tedavisi duyduydum benimde çocuğum olabilme imkanı var mı yardımcı olursanız sevinirim fiyatlar nedir
Klinefelter sendromunda, TESE işleminde sperm elde edilemediği durumlarda mutlaka hormonal durumunuz ile baştan değerlendirilerek, eşinizin yaşı ve yumurta durumu da göz önüne alınarak bir tedavi değerlendirmesi yapılmalıdır. Muayene ve kontrollerde tedaviye uygun bir durumunuz varsa, tedavi planı yapılabilir. Tedavide başarı şansının yüksek olmadığını söylemekte fayda var ancak sizin durumunuzda çocuk sahibi olan insanlar var, belki bunu bilmek size tedavi için moral verir. Tedavi sonrası başarısızlık şansı daha yüksek olduğu için gerçekçi bir beklenti içinde olmanızı tavsiye ederim, geçmiş olsun.
İyi günler hocam. Ben yaklaşık 7 yıl önce varikosel ameliyatı oldum ama çocuk sahibi olamadım. Tüp bebek denedik, eşim hamile kalmasına rağmen düşük yaptı ve olmadı.
DNA hasar testi yaptıracağım. Bunun tedavisi var mı?
Varikosel ameliyatından sonra tekrar nüks olmasına bağlı sperm durumunda etkilenmeler olabilir. Eğer tekrarlayan tüp bebek denemesi başarısızlığı varsa varikosel, DNA hasarı dahil olmak üzere gerekli incelemelerin yapılması açısından bir üroloji kontrolü yapılmasında fayda olduğunu düşünüyorum. Bahsettiğiniz konuların tanısı konulduktan sonra tedavi planı yapılabilir. Geçmiş olsun.
Merhaba hocam 31 yaşındayım 1 yıllık evliyim. Geçtiğimiz hafta ilk gebeliğim (kalp atışı dahi olmasına rağmen her geçen gün haftası geriye düştü ve sonunda fetüs görünmedi) düşükle sonuçlandı. İkinci kez aynı durumu yaşamak istemediğimiz için olası bütün olumsuz ihtimalleri saf dışı bırakmak istiyoruz. Bu nedenle eşimin sperm dna hasarı testi yaptırması mümkün mü? Cevabınız için şimdiden teşekkür ederim.
Sadece bir defa düşük yaşadığınızda bunun altında mutlaka bir problem vardır demek mümkün değil ancak bu travmayı tekrar yaşamamak istemeniz çok doğal ve normal bir istek bu durumda eşinize öncelikle bir sperm testi yaptırmasını öneririm. Bunun sonucunu gönderirseniz buna göre DNA hasarı yapılıp yapılmayacağına karar verebiliriz. Geçmiş olsun.
Hocam iyi günler 2 yıl önce varikosel ameliyatı oldum. Sperm değerlerinde bir düzelme olmadı. Bunun üzerine geçen hafta DNA hasarı testi yaptık sonuç olarak DNA hasarı Yüzde 22 olarak geldi. Testi yapan doktorum tekrar ameliyat dedi. Ameliyat i yapan doktorum tekrar ameliyat olmana gerek yok dedi. Nasıl bir çözüm yolu var hocam teşekkürler
Sadece DNA hasarı için varikosel ameliyatı önermiyoruz eğer varikoseliniz var muayenede ameliyat gerektiğine karar verilir ise o zaman ameliyat gerekebilir. Ancak daha önce ameliyat olmuşsanız tekrar ameliyat olmadan önce doktorunuzla iyi konuşmanızda fayda var. Tekrar bir üroloji kontrolü olmanızı öneririm. Geçmiş olsun.
Merhaba hocam merhaba sperm DNA testi hasarı yüzde 28 çıktı bu değerler nasıl sizce cevap için tşk
DNA hasarı hangi yöntemle ve hangi laboratuvarda yapıldığına göre sonucu etkilenebilen bir tahlildir. Belirttiğiniz oran yüksek olmakla beraber bunu sperm testiniz ve muayene bulgularınızda değerlendirmek gerekir. Geçmiş olsun.
Ben varikosel ameliyatı oldum.ameliyat iki ay sonra gebelik oldu fakat kimyasal gebelik oldu ve düşük oldu.bir yıl önce de kimyasal gebelikle sonuçlanmıştı.dna hasar tespiti ve çözümlerine yönelmeli miyim
Merhaba hocam. DNA hasarının tedavisi var mı başarı oranı nedir
Merhaba hocam sperm DNA hasarı yüzde 27 çıktı 3 ay tedavi gördük ama bu sefer sonuç %32’ye çıktı sizce neden olabilir ?
Hocam merhaba bizde sperm DNA hasar testi yapıldı varikosel ameliyatı olunacak dediler
Analize edilen sperm sayısı:50.00
Hasarlı DNA içeren sperm yüzdesi:%28,61
Hasarsız DNA içeren sperm yüzdesi:%71,39
DNA hasar referans degeri %16,18 olarak
alınmıştır
Eşim ameliyat olmaktan korkuyor sonuçlar nasıl olmalı mı ?